Negatywne emocje – czy rzeczywiście są takie złe? Po co nam takie uczucia?
W emocjach za kurtyną pisałam, że chowamy te emocje, które nie były z jakiś względów akceptowane w naszej rodzinie lub są dla nas niewygodne. Sama kurtyna jednak nie jest szczelna i takie uczucia jak złość, zazdrość, lęk , gniew czy każde inne, mogą się wydostać w najmniej oczekiwanym momencie powodując więcej szkód niż byśmy zakładali. Po co więc nam takie uczucia? Ponieważ każda emocja pełni w naszym życiu pożyteczną funkcję. Każda jest nam potrzebna. Nawet te, które uznajemy za negatywne – pod warunkiem, że nad nimi panujemy i potrafimy z nich korzystać w zdrowy sposób. Jeżeli potrafimy kontrolować emocje i korzystać z nich dla swojego dobra to trudno nazwać jakąś emocję negatywną. Natomiast jeżeli odcinamy się od takich uczuć – to nie mogą one nam służyć bo nie jesteśmy wstanie nad nimi panować, nie mamy do nich dostępu i kiedy wybuchną to stają się dla nas i otoczenia destrukcyjne.
| Emocja | Negatywny rys / niekontrolowana emocja /
gdy ją tłumisz |
Pozytywny rys / kontrolowana emocja /
gdy pozwalasz jej być |
| Lęk / strach | Ogranicza przed działaniem, paraliżuje, wycofuje, zamyka. Gdy tłumisz lęk zaczynasz działać niebezpiecznie dla siebie i otoczenia. Podejmujesz ryzykowne działania na szkodę dla siebie i innych. | Ostrzega przed niebezpieczeństwem, chroni przed popełnieniem błędu, Lęk decyduje o życiu i śmierci, napędza do ucieczki i obrony życia |
| Zazdrość | Niszczy związki, relacje, współpracę, masz za złe wszystkim wszystko co się im udaje. Prowadzi to do zgorzknienia, destruktywnej złości, gniewu.
Gdy ją tłumisz – stajesz się jeszcze bardziej zazdrosny, zamykasz się w sobie, przestajesz podejmować działania o lepsze dla siebie jutro. Obwiniasz innych o swoje porażki. |
Może napędzać działanie w dobrym kierunku, aby być lepszym, dorównać komuś. Pozytywna zazdrość napędza współzawodnictwo, zdrową rywalizację, daje szansę na zmianę dla siebie na lepsze. |
| Złość / gniew | W nadmiarze bez kontroli – niszczy i destruuje.
Gdy się od niej odcinamy – stajemy się bierni, uzależnieni od innych, wycofani, nie możemy się obronić. Bez niej jesteś nieśmiały. Inni tobą dyrygują bo nie umiesz uruchomić swojego gniewu. Taka osoba jest nadmiernie miła i uprzejma, poddana, uległa, robiąca wiele dla świętego spokoju a w środku niej „się gotuje”. |
Kontrolowana złość napędza do działania w pozytywny sposób (podobnie jak zazdrość). Pozwala bronić swoich praw, siebie i swoich bliskich. Dzięki złości możemy coś zmienić w swoim życiu na lepsze aby nie było już tak źle jak dotychczas. Pozwala bronić swoich granic, swojej godności. |
| Wstyd | Nadmierny i toksyczny prowadzi do wycofania, chowania się, uciekania od działania po to aby nie pokazać się słabym. Wtedy czujesz się przegrany i bezwartościowy. Natomiast gdy się odcinasz od wstydu –wówczas nadmiernie epatujesz np. swoją seksualnością, przekraczasz granice innych. | Może napędzać do zmiany, do takiego działania, które pozwoli odwrócić sposób myślenia o sobie jako o kimś słabym, nieradzącym sobie. Chroni własną godność, pozwala zadbać o siebie, o własne granice i nie pozwala ich przekraczać. Daje możliwość bycia lepszym. (gdy np. nie chcesz aby inni widzieli cię jako flejtucha, bo to wstyd, dbasz o siebie i swoją higienę osobistą) |
| Okrucieństwo | Niszczy, zadaje ból, ale gdy się od niego odetniesz w relacji np. ze swoim dzieckiem to nigdy nie osiągnie ono autentycznej samodzielności- bo będziesz się bał zadać ból emocjonalny dziecku gdy ono będzie płakało i nie będzie chciało odejść od twojej spódnicy. Ty będziesz go nadal przy sobie trzymać nie pozwalając na samodzielność i doświadczanie świata poprzez popełnianie błędów, pozwalanie na upadki etc.. | Czasami trzeba pozwolić na odrobinę okrutnego potraktowania w danym momencie, szczególnie gdy jest to połączone ze stawianiem granic. Z czasem zmienia się kontekst i ocena sytuacji – tj. matka gdy pomaga dziecku usamodzielnić się pomimo obaw i lęku, że dziecko się przewróci i będzie płakało z bólu. |
(opracowanie własne: A. Stankiewicz)
Podsumowując. Jaki jest negatywny wpływ braku w naszym życiu „negatywnych” emocji?
Emocje gdy są za kurtyną i nie ma ich (pozornie) w naszym życiu to:
- Gdy brak złości – jesteś zbyt dobry abyś był prawdziwy. Natomiast – wybuchasz w najmniej oczekiwanym momencie.
- Gdy odcinasz się od odwagi – jesteś nieśmiały. Nie walczysz o swoje lub gdy ktoś cię podpuści działasz na swoją szkodę.
- Gdy brak ci zazdrości – nie jesteś zdolny do współzawodnictwa. Nie dążysz do zmiany swojego życia. Obwiniasz innych za swój los.
- Gdy odcinasz się od wstydu – nadmiernie epatujesz swoją seksualnością wchodząc w niebezpieczne relacje, destruujesz siebie. Przekraczasz granice innych, naruszasz społeczne normy dobrego wychowania.
- Natomiast gdy wyzbywasz się uczuć seksualnych – stajesz się sztywny w kontaktach. Brak ci elastyczności w działaniu. Gdy raptem poczujesz potrzebę – działasz na swoją szkodę wchodząc na przykład w podejrzane, przypadkowe relacje.
- Odcinając się od smutku – stajesz się lekko maniakalny. Przestajesz widzieć co można, a czego nie. Przekraczasz granice. Gdy spotka cię coś bardzo smutnego, gdy w końcu pozwolisz na smutek, możesz wpaść w depresję i długo nie umieć poradzić sobie z tą trudnością.
- Gdy tłumisz lęk możesz być bardzo niebezpieczny dla siebie i innych.
Powyższy tekst jest chroniony ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych. © Copyright by Alicja Stankiewicz
